Gạ ma thú- Nghi thức lễ truyền thống của người Hà Nhì
Gạ ma thú được bắt đầu với lễ đóng cổng bản, việc đóng cổng được tiến hành đồng thời ở đầu và cuối bản, kể từ đây, mọi người trong và ngoài không được ra vào bản, nếu ai vi phạm sẽ bị phạt theo quy định. Cổng bản được dựng lên đồng nghĩa với những quy định cấm bản bắt đầu được thực hiện . Lễ cúng đầu bản là lễ cúng quan trọng nhất, liên quan đến sự an lành của cả bản. Lễ cúng thần nước được tổ chức tại nơi giao nhau của ba con suối chảy qua bản. Đồng bảo quan niệm, các loại thú ở rừng đều do À Pó Pì Pá - một vị thần rừng cai quản, trông giữ. Lễ cúng nhằm thỉnh cầu vị thần không cho thú dữ quấy phá bản làng, phá hoại hoa màu, đồng thời lễ cúng còn cầu cho những linh hồn người chết trên rừng như bị thú dữ ăn thịt, tai nạn sớm được siêu thoát, không về làm phiền người sống. Lễ cúng thần lửa nhằm cầu mong thần không gây hỏa hoạn đối với bản làng, nương rẫy, để mọi người yên tâm làm ăn, gia súc đầy đàn, ruộng nương tốt tươi. Lễ được tổ chức cạnh hòn đá Thiêng của bản, đồng bào cho rằng, hòn đá Thiêng này là linh hồn của dân bản, bảo vệ bản làng không bị các mặt xấu làm hại, do đó, khi làm lễ, lấy chỉ trắng buộc lên hòn đá như giữ hồn hòn đá lại.
Tại nơi cúng đầu bản, khi tiến hành làm những nghi thức cuối cùng mời ma về nhận lễ thì người giúp việc sẽ hô lên ba tiếng báo hiệu cho dân bản biết lễ đã xong. Đây cũng là lúc các gia đình tỏng bản cử một người đi lên nơi cúng đầu bản làm lễ, mỗi người sẽ đem theo một bát cơm vàng, một quả trứng. Bữa cơm liên hoan cộng đồng được tổ chức ở bãi đất trống đầu bản thu hút đông đủ mọi người, không phân biệt già trẻ gái trai cùng tham gia. Mỗi người đến mang theo một chai rượu, một bát cơm vàng để góp vào buổi liên hoan. Tiệc rượu kéo dài cho đến tận đêm khuya khi những câu chuyện về lịch sử bản làng được những người già kể lại đã đi vào đoạn kết.
Gạ ma thú là nghi thức lễ truyền thống của người Hà Nhì, mang tính chất cầu mùa, cầu an rõ rệt, được tích hợp và sản sinh ra từ vòng chảy văn hóa của tộc người qua nhiều thế hệ, phản ánh những nét đặc sắc nhất trong người sống tâm linh và văn hóa tinh thần của cộng đồng. Lễ thu hút mọi đối tượng tham gia, qua đó, những tinh hoa của văn hóa dân tộc thấm nhuần vào mỗi con người và tiếp tục được lưu truyền cho đến mai sau.