Lễ hội bắt chồng của dân tộc Bh'noong ở tỉnh Quảng Nam

Tục bắt chồng thường được thực hiện vào dịp lễ ăn mừng chiến thắng (Pơ-tuh), một lễ hội truyền thống của người Bh'noong để tôn vinh thành quả lao động và khát vọng về sự tồn tại giống nòi. Lễ hội được tổ chức vào khoảng tháng 12 âm lịch hàng năm, kéo dài từ 3 đến 5 ngày, tại nhà rông - nơi làm việc, sinh hoạt và văn nghệ của cả làng. Trong lễ hội, có nhiều hoạt động vui chơi, giao lưu, biểu diễn nghệ thuật, thi đấu thể thao… thu hút sự tham gia của cả làng và các vùng lân cận.
Đêm thứ ba của lễ hội là thời điểm diễn ra tục bắt chồng. Trước đó khoảng 7-10 ngày, các cô gái đã tự tìm hiểu và chọn lựa cho mình những chàng trai ưng ý, rồi về báo cáo với cha mẹ và hội đồng già làng. Nếu được sự đồng ý và chấp thuận, các cô gái sẽ lập kế hoạch để bắt chồng một cách bí mật và nhanh gọn. Họ sẽ phân công khoảng 10-16 người khoẻ mạnh để đi tìm và khiêng về nhà rông những chàng trai đã được chọn. Nếu những chàng trai này có sự chống cự hay trốn tránh, họ sẽ bị buộc lại và mang về bằng được.

Tại nhà rông, hội đồng già làng sẽ tiến hành làm lễ ăn thề cho các cặp trai gái. Lễ vật chỉ gồm một con gà, ít rượu cần và một chiếc xà lùng - một loại khăn quàng cổ thổ cẩm của người Bh’'noong. Các cặp trai gái sẽ cùng nhau uống rượu cần từ một chiếc ống tre dài, sau đó cầm tay nhau chạm vào con gà và xà lùng để nguyện ước trăm năm hạnh phúc. Sau đó, họ sẽ được khiêng vào góc nhà rông, được đắp lên những tấm đồ đẹp nhất trong tiếng reo hò của bà con.
Sau khi bắt chồng, các cặp trai gái sẽ được coi như đã thành vợ chồng. Họ sẽ sống chung với gia đình của cô gái theo chế độ mẫu hệ. Sau khoảng 2-3 tháng, gia đình hai bên sẽ tổ chức làm đám cưới chính thức, với nhiều nghi lễ và lễ vật phong phú hơn. Nếu vì một lý do nào đó mà chàng trai không ưng ý hoặc bỏ cô gái, thì sẽ bị phạt rất nặng theo luật tục của người Bh'noong. Chàng trai phải bồi thường cho gia đình cô gái bằng những vật phẩm quý giá như ché, trang sức, trâu bò… và phải xin lỗi hội đồng già làng và từng gia đình trong làng.

