Tung còn ngày xuân
Các dân tộc Thái, Mường, Tày ngày nay vẫn còn tổ chức một cách thường xuyên trò chơi tung còn trong những dịp lễ tết và vẫn còn giữ sự giống nhau của luật ném trong trò chơi này. Với người dân Thái, trò chơi tung còn không chỉ là một hoạt động vui chơi mà còn là một điều thể hiện một mong muốn của sự hòa hợp âm dương, cầu mong cho con đàn cháu đống, trong nhà đông đúc rộn tiếng cười. Những người Thái không may bị hiếm muộn thì rất hứng thú với trò thi ném còn này để cầu tự. Họ thường hướng quả còn ném về hướng các bản làng người Thái, cũng là nơi đầu nguồn sông hoặc suối.
Khác với người Thái, trò chơi này lại mang một ý nghĩa cầu mùa đối với người Tày. Thầy mo sẽ rạch quả còn thiên, là quả đã được ban phép trước khi khép hội, lấy hạt bên trong và sau đó tung lên để mọi người cùng hứng lấy vận may. Họ quan niệm rằng, những hạt giống này sẽ mang lại mùa màng bội thu và sự may mắn, vì những đôi bản tay của những người nam, người nữ đã truyền hơi ấm vào.
Mặt khác, đối với người Mường, hội ném còn là một dịp để những đôi nam nữ gặp nhau, tìm hiểu, là một nơi để se duyên họ đến với nhau. Khi có một bên thua cuộc, bên đấy sẽ phải để lại một vật gì đó làm tin, thường thì các chàng trai sẽ là bên thua. Và sau lễ hội diễn ra xong, những chàng trai ấy sẽ quay lại nhà cô gái để xin lại vật đã gửi làm tin, đây được xem là một cái cớ để hai người gặp gỡ và tìm hiểu nhau.
Những người dân nơi đây cho biết rằng: Trò chơi tung còn này đã có từ rất lâu rồi. Là một trò chơi dân gian tổ chức vào các ngày lễ tết và thu hút được rất nhiều người tham gia chơi. Người chơi thì ở mọi lứa tuổi khác nhau, các cô gái thì lo chuẩn bị thật khéo tay những quả còn với những màu sắc sặc sỡ được ghép nối với nhau. Chưa dừng lại ở đó, họ còn nhồi thóc, hạt cải, hạt bông,… bên trong quả còn để thể hiện một khát vọng cho sự sinh sôi nảy nở, ấm no đời sống con người, hạt thóc thì đóng vai trò nuôi sống con người, hạt bông thì là thứ cho vải, là áo mặc của con người. Và vải cũng là thứ dùng để khâu dây còn, một đầu đính vào điểm tâm giao của hình vuông quả, bốn góc còn được đính thêm các tua vải với nhiều màu sắc tạo nên sự hút mắt và cũng có tác dụng giúp quả còn định hướng khi được tung lên. Khi đi hội, ai cũng muốn mình là người có quả còn đẹp nhất. Trai gái khi đi hội cũng diện cho mình những bộ quần áo lộng lẫy và đầy sặc sỡ như xuân về, hoa cỏ đơm hoa, cây thì kết trái. Họ kéo đến bãi tung còn, nơi hàng năm thường được tổ chức.
Cây còn thường được sử dụng từ những cây tre giả, thẳng, dài và có chiều cao khoảng chừng 2m. Cây còn ấy sẽ được dựng ở giữa một bãi đất rộng và bằng phẳng. Phần ngọn được gắn một vòng tròn có đường kính khoảng 60cm, người ta thường dán giấy và tô màu ở bên trong tâm vòng tròn, còn bên ngoài thì trang trí bằng giấy nhiều màu sắc. Thường thì những cặp nam thanh nữ tú sẽ là người tung còn mở đầu cho cuộc chơi. Những chàng trai sẽ là người tung trước, khi quả còn được chàng trai bên này tung lên, chui qua vòng tròn trên đầu cây tre, người con gái đứng bên kia bắt được rồi ném trở lại vòng tròn cho người con trai bên này bắt. Cứ như vậy, cuộc chơi kéo dài đến hết buổi mà vẫn không phân được thắng thua bởi những chàng trai, cô gái tài tình, khéo léo hiểu ý nhau. Có một điều ấn tượng và thú vị nhất của ném còn đó là trước khi bắt đầu trò chơi, các chàng trai đã ngầm chọn được cho mình một cô gái để tung còn. Sau hội tung còn, chàng trai quay lại tìm nhà cô gái (người thắng cuộc) để xin lại vật làm tin trong cuộc thua. Nhưng hơn hết, đây chỉ được coi như là một cái cớ để họ tìm hiểu và tiến đến xa hơn với nhau. Chỉ mong đợi mùa xuân mau về để được vào hội tung còn để được "thua” cô gái, gửi vật làm tin cho nhau.
Trong những năm gần đây, hoạt động tung còn này vẫn còn được giữ gìn và lưu truyền ở nhiều bản, làng trong những dịp tết đến xuân về. Không chỉ mang ý nghĩa là một trò chơi giải trí, tung còn còn là một hoạt động gắn kết và hơn hết là đem đến sự giao duyên cho các cặp đôi nam thanh nữ tú. Trò chơi tung còn vừa có tính văn hóa vừa có tính thể thao, rèn luyện sự tinh tế, khéo léo cho người chơi.