ĐÌNH BÌNH THỦY

Đình Bình Thủy được xây dựng vào năm Giáp Thìn (1844), khi miền Tây Nam Bộ vừa mới được khai hoang. Ban đầu, đình được làm bằng tre, gỗ và lợp bằng lá, thờ Thành hoàng của làng Bình Hưng, thuộc tỉnh An Giang.

Năm 1852, Tuần phủ Huỳnh Mẫn Đạt đi tuần thú trên một con thuyền, gặp phải một cơn bão lớn. Nhưng nhờ ẩn nấp kịp nơi vàm rạch Bình Hưng nên vô sự. Sau khi thoát nạn, Huỳnh Mẫn Đạt cho tổ chức tiệc mừng để vui cùng nhân dân địa phương và cho đổi lại tên rạch và tên đất này là “Bình Thủy”. Đồng thời ông tấu trình lên vua Tự Đức, xin ban sắc phong cho thần Thành hoàng làng. Từ đó, làng có tên mới là Bình Thủy, và ngôi đình cũng được người dân gọi là đình Bình Thủy.

Năm 1853, đình được xây dựng lại lần thứ hai để mừng đình được vua Tự Đức sắc phong thành hoàng. Lần này đình được lợp bằng mái ngói khang trang.

Năm 1908, làng Bình Thủy đư ợc đổi tên thành làng Long Tuyền (do rạch Bình Thủy có hình tựa con rồng nằm), nên người dân nơi đây còn gọi là đình thần Long Tuyền hay Long Tuyền Cổ Miếu.

Năm 1909, đình được xây dựng lại lần thứ ba với sự chỉ đạo của quan tri phủ Nguyễn Đức Nhuận. Sau khi ông Nhuận mất, ông Nguyễn Doãn Cung cùng thông gia điền chủ tiếp tục xây dựng lại ngôi đình với kinh phí 5823 đồng Đồng Dương.

Năm 1910, ngôi đình được xây dựng hoàn thành với thiết kế của ông Huỳnh Trung Trinh. Đến nay, Đình Bình Thủy đã trải qua hơn 100 năm lịch sử, vẫn giữ được nét kiến trúc cổ truyền của người Việt Nam.

Đình Bình Thủy có kiến trúc theo phong cách nhà rường Huế, gồm có hai gian: gian trước và gian sau. Gian trước có bốn cột chính và bốn cột phụ, mái ngói lợp theo kiểu mái bằng. Gian sau có hai cột chính và hai cột phụ, mái ngói lợp theo kiểu mái chùa. Gian trước và gian sau được nối với nhau bằng một hành lang rộng. Gian trước dùng để tiếp khách và tổ chức các hoạt động văn hóa. Gian sau dùng để thờ cúng và bảo quản các hiện vật.

Đình Bình Thủy có nhiều chi tiết trang trí đẹp mắt và tinh xảo, như: các bức tranh sơn mài, các tấm bia khắc chữ Hán, các họa tiết hoa văn trên gỗ và ngói… Đình Bình Thủy cũng có nhiều hiện vật quý giá, như: các bức tranh sơn dầu về cuộc sống miền Tây của họa sĩ Bùi Quang Ánh, các bức tranh sơn mài về các danh lam thắng cảnh của Việt Nam của họa sĩ Nguyễn Gia Trí, các bức tranh sơn mài về các loài chim của họa sĩ Nguyễn Văn Tỵ…

Đình Bình Thủy không chỉ là một công trình kiến trúc mà còn là một nơi tổ chức các hoạt động văn hóa và tâm linh của người dân nơi đây. Mỗi năm, Đình Bình Thủy có hai lễ hội lớn:

Lễ hội xuân: diễn ra vào ngày 12 - 14 tháng 4 âm lịch, là ngày khai ấn đình. Đây là dịp để người dân cầu xin sự bình an, phúc lộc, mưa thuận gió hòa cho năm mới. Trong lễ hội, có nhiều hoạt động văn nghệ, văn hóa và tôn giáo, như: cúng tế, rước kiệu, hát bội, đánh trống, đốt pháo hoa…

Lễ hội đông: diễn ra vào ngày 14 - 15 tháng chạp âm lịch, là ngày bế ấn đình. Đây là dịp để người dân cảm ơn thần Thành hoàng đã bảo hộ cho làng xóm trong năm qua. Trong lễ hội, có nhiều hoạt động vui chơi, giải trí và tâm linh, như: cúng tế, rước kiệu, đua ghe ngo, chơi bầu cua cá cọp, thả đèn hoa…

Đình Bình Thủy là một điểm du lịch có giá trị về mặt lịch sử, văn hóa và tâm linh tại thành phố Cần Thơ. Đến Đình Bình Thủy, du khách sẽ được chiêm ngưỡng một công trình kiến trúc cổ truyền của người Việt Nam, được tìm hiểu về quá trình hình thành và phát triển của đình thần, được tham gia các hoạt động văn hóa và tôn giáo của người dân nơi đây.